του Απόστολου Αποστολόπουλου *
… Είπαν οι καθαρίστριες στον πρωθυπουργό όταν τις είδε στο Μαξίμου. Όχι, απάντησε, ψύχραιμα, ο Τσίπρας, η Ελλάδα θέλει χρόνια για να αλλάξει. Σοφόν το σαφές. Όσα πρέπει να αλλάξουν έχουν βαθιές ρίζες, όπως το «πελατειακό Κράτος», με τους κοτζαμπάσηδες στη σύγχρονη εκδοχή τους ως μεγαλοκαναλάρχες και μεγαλοεργολάβους να διαφεντεύουν τον τόπο, παραπλανώντας και διαφθείροντας. Σε στενή συνεργασία με τους ξένους επικυρίαρχους. Αλλά βέβαια μια μακρά πορεία αρχίζει με το πρώτο βήμα.
Για την ώρα είμαστε στο σημειωτόν, τρεις μήνες μετά, όχι στη Διαπραγμάτευση όπου και ο πιο αδιάφορος καταλαβαίνει ότι δίνονται μάχες εκ του συστάδην, στα χαρακώματα, σώμα με σώμα, έχουμε τραυματίες, όπως τον Βαρουφάκη, περιμένουμε τους πρώτους νεκρούς. (Παρένθεση: Είπα νεκρούς, κείτονται ήδη στα Σκόπια, τα Βαλκάνια αγριεύουν, η Βρετανία σε αναμονή του δημοψηφίσματος του δειλού (κατά Θεοδωράκη) Κάμερον, αν θα μείνει ή όχι στην ΕΕ, το ευρωπαϊκό βασίλειο τρίζει.)
Το σημειωτόν είναι στα άλλα με εκκρεμές το ερώτημα: Όλο το κυβερνητικό έργο εξαρτάται και περιορίζεται στη Διαπραγμάτευση; Ενδεικτικά, τρεις μήνες για το νομοσχέδιο για την ΕΡΤ; Μια σύλληψη για φοροδιαφυγή (του Λ. Μπόμπολα των Οδών, όχι των ΜΜΕ) που έδωσε την αίσθηση δημιουργίας εντυπώσεων αντί για ταχεία και αποφασιστική λήψη αποφάσεων για το συνολικό πρόβλημα των ΜΜΕ;
Άλλο: Οι τοποθετήσεις διαφόρων προσώπων δείχνουν ότι δεν υπήρξε σοβαρή (ούτε «ασόβαρη») προετοιμασία για τη στελέχωση του κυβερνητικού/κρατικού μηχανισμού με την εξαίρεση ορισμένων στελεχών προορισμένων, προφανώς εξ αρχής, να καταλάβουν τις καίριες θέσεις που κατέχουν. Αυτές οι τελευταίες, κρίσιμες, περιπτώσεις αποκαλύπτουν μάλλον ένα αχταρμά εσωτερικών/ εξωτερικών εξαρτήσεων, παρεμβάσεων και διασυνδέσεων ποικίλης προελεύσεως ή/και βολέματος παλαιών ή πρόσφατων φίλων. Ποιος έχει την εμπιστοσύνη τίνος μένει αναπάντητο ζητούμενο.
Ωστόσο, αντίστροφα, κάθε μεταβατικό καθεστώς, επαναστατικό ή όχι, προσελκύει ή αποδέχεται, έως ότου εδραιωθεί, ανθρώπους που θέλουν ή εμφανίζονται πρόθυμοι να συνεργαστούν. Η κυβέρνηση έχει εκ των πραγμάτων χαρακτήρα μετάβασης από ένα καθεστώς εθελοδουλείας, εκφυλισμού και διαφθοράς σε ένα άλλο που θα καθορισθεί και θα διαμορφωθεί από τις πράξεις της. Δεν υπάρχει πρότυπο, μοντέλο γενικά αποδεκτό «εκ των προτέρων», αλλά μόνο περιορισμοί από το εσωτερικό και διεθνές περιβάλλον. Ξέρουμε τι δεν θέλουμε. Αλλά το τι θέλουμε και τι μπορούμε το διαμορφώνουμε καθημερινά με πράξεις και παραλείψεις, μέσα σε ένα τοπίο περιορισμένης ορατότητας.
Δεν υπάρχει ένας έτοιμος σοσιαλισμός, (ισχύει για κάθε σύστημα), ένα καλούπι για να μπούμε μέσα, όπως πχ δεν υπήρχε έτοιμη η «Αθηναϊκή Δημοκρατία».
Η κυβέρνηση έλαβε σαφή αλλά όχι ιδιαιτέρως ισχυρή, μαζική, εκλογική εντολή. Ισχυρή στήριξη του κόσμου εμφανίστηκε εκ των υστέρων και οφείλεται όχι στις ίδιες τις πράξεις της (ισχνές, ως τώρα) αλλά στη θέλησή της να αντισταθεί στις άθλιες πιέσεις των «Εταίρων». Σ’ αυτές τις συνθήκες είναι σχεδόν αναπόφευκτη η σύμπραξη με πρόσωπα «στην κόψη του ξυραφιού», πολύ περισσότερο όταν ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι δα και κόμμα με σιδερένια ομοιογένεια και πειθαρχία.
Αλλά αν είναι (και είναι) έτσι τα πράγματα τότε είναι σχεδόν αναπόφευκτο ένας στενός ηγετικός πυρήνας να τείνει να δημιουργεί για τον εαυτό του πλέγμα αυτοπροστασίας, εν είδη κλειστού κυκλώματος ή «παρέας». Για να εξασφαλίζει, όσο δύναται, την ικανότητα λήψης συνεκτικών αποφάσεων, ορθών ή λάθος. Η δημοκρατική λειτουργία, η ίδια η ύπαρξη, στη συγκεκριμένη περίπτωση του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ ζει (ή φυτοζωεί) μέσα από δυο κανάλια: Το ένα είναι η ορθότητα των αποφάσεων της ηγεσίας που διασφαλίζει τη λαϊκή συσπείρωση, η δημοκρατία εκ των άνω. Το άλλο κανάλι που αφήνει χώρο στις δημοκρατικές λειτουργίες είναι η ανομοιογένεια αντιλήψεων στο ηγετικό επίπεδο. Ιστορικό παράδειγμα για την αριστερά είναι η ΚΕ των μπολσεβίκων επί Λένιν όπου οι συγκρούσεις ήταν οξύτατες ενώ τυφλή πειθαρχία είχε επιβληθεί στο υπόλοιπο κόμμα. Μετά τα πράγματα πήραν άλλο δρόμο.
Συνειδητά ή όχι, προς αυτόν τον «άλλο δρόμο» σπρώχνουν τον Τσίπρα όσοι έχουν στο μυαλό τους εκλογές με λίστα, με το επιχείρημα του εκκαθάρισης της ΚΟ από «ατάκτους».
Δεν θα ασχοληθώ με τη Διαπραγμάτευση, την πορεία της, την πιθανότητα επιβίωσης της κυβέρνησης, η μάχη θα είναι μακρά, έχω γράψει και εμμένω. Και όσοι βιάζονται να κλείσει μάνι-μάνι η συμφωνία ας πουν και τους όρους της υπογραφής. Θα κλείσω με μια τελευταία παρατήρηση. Ο Πανούσης, «έξω από τα δόντια», μίλησε για κάποιους που δεν τον θέλουν επειδή «δεν είναι δικός μας/δικός τους». Άλλοι παραπονούνται για τον Παπαγγελή επειδή είναι Καραμανλικός, όπως ενοχλήθηκαν και για τον Παυλόπουλο για τον ίδιο λόγο. Σταθερά υποστηρίζω ότι κυβέρνηση της αριστεράς δεν ισούται με κυβέρνηση των αριστερών, ότι και αν σημαίνει αυτό το τελευταίο.
Κυβέρνηση της αριστεράς είναι αυτή που εξασφαλίζει την ευρύτερη δυνατή λαϊκή ενότητα, υπό την ηγεσία της. Για να βγάλει τη χώρα από το βούρκο της διαφθοράς, να την απελευθερώσει από την εξάρτηση.
Με Ποτάμια, άλλα σιγανά κι άλλα να αφρίζουν από το κακό τους, δουλειά δεν γίνεται ούτε με «εθνικές» κυβερνήσεις ηθικού ξεπεσμού και λήθης. Η επιλογή των ΑΝΕΛ έδειξε μια κατεύθυνση, η σύμπραξη και με άλλα τμήματα της πατριωτικής δεξιάς, καραμανλικής ή άλλης προέλευσης, τμήματα της αστικής τάξης κουρελιασμένα από τα μνημόνια, κινείται στην ίδια κατεύθυνση. Διεύρυνση δεν σημαίνει αυτομάτως και ενδυνάμωση, αυτό εξαρτάται από την ηγεσία και από εμάς τους ίδιους.
